Drzewa kołczanowe – osobliwe pustynne piękności

Jedną z botanicznych osobliwości Namibii są drzewa kołczanowe (Aloe dichotoma Masson), które w rzeczywistości są gigantycznymi aloesami.

Skąd wzięła się ich nazwa?

Lud San (Buszmeni) nazywali to drzewo choje, zaś łacińska nazwa dichotomum odnosi się do wielokrotnego rozgałęziania się łodyg na dwie. Wnętrze gałęzi składa się z miękkiej tkanki, którą łatwo można wydrążyć, pozostaje wtedy sucha kora dookoła tworząca tubę. Dlatego niegdyś myśliwi ludu San (Buszmeni) wydrążone gałęzie jako kołczany na strzały. Lokalna nazwa drzewa kokerboom to połączenie słów w afrikaans: koker – kołczan i boom – drzewo.

Mimo bojowej nazwy są zupełnie nieszkodliwe. W rzeczywistości to gigantyczne aloesy. Takie same jak u nas w doniczkach, tyle że tu aloesy rosną na końcach gałęzi. Wyglądają jak miotełki czarownic. Co ciekawe drzewa potrafią osiągnąć ogromne rozmiary: nawet do 9 metrów. Wyglądają jak scenografia do kreskówki lub filmu fantasy: z grubego pnia odchodzą pojedyncze wałkowate gałęzie zakończone pióropuszem liści (czyli aloesami właśnie).

Nawet martwe drzewa się przydawały: po wydrążeniu pnia Buszmeni wykorzystywali je jako swoiste lodówki. Włóknista tkanka umożliwiała przepływ powietrza i chroniła przed słońcem zapasy w środku.

Las indywidualistów

Te drzewa to indywidualiści. Zwykle rosną samotnie na skałach, lecz na farmie Gariganus można zobaczyć cały las! Quivertree Forest to rzecz jasna las w namibijskim stylu. W stosownej odległości rośnie obok siebie ponad setka drzew.

Jako że takie skupisko jest absolutnym unikatem (nikt ich nie sadził, nagromadzenie nastąpiło w sposób naturalny) zyskały w 1955 roku status pomnika narodowego. Można między nimi spacerować, zaś najstarsze z drzew liczą jakieś 200 – 300 lat.

Od czerwca do lipca dorosłe drzewa (czyli mające jakieś 20-30 lat) pokrywają się jaskrawo-żółtymi drobnymi kwiatkami. Wyglądają wtedy zjawiskowo! Młode pąki kwiatowe nadają się do jedzenia: smakują podobnie do szparagów. Natomiast kora drzew wygląda niczym cienkie płatki przyklejone jedne do drugich. Trochę w tym przypomina naszą sosnę.

Drzewa zagrożone

Mimo iż drzewa podlegają ścisłej ochronie, grozi im wyginięcie na skutek globalnego ocieplenia. Brzmi to absurdalnie w stosunku do rośliny przyzwyczajonej do życia w ekstremalnych warunkach, jednak kokerboom często rosną na czarnych skałach absorbujących ciepło, gdzie latem średnie temperatury wynoszą ok. 38°C.

Zdaniem biologów podniesienie temperatury nawet o 2 st C. może stać się dla tych roślin zabójcze. Wedle najnowszych badań szacuje się, że w ciągu najbliższych 100 lat wyginie 75% drzew.

Byłaby to ogromna strata, bo drzewa kołczanowe to jedne z najciekawszych i niezwykle pięknych roślin.

Drzewa kołczanowe – gdzie zobaczyć?

Generalnie drzewa opisywanego przez nas gatunku występują na południe od Swakopmund / Windhoek aż po granicę z RPA. To rośliny endemiczne, które występują tylko w tym zakątku świata! Ich kuzynami są „Tree Aloe” oraz Mozambican Tree Aloe” rosnące na wschodnim wybrzeżu południa Afryki i jeden podgatunek występujący w Somalii.

Trzy drzewa kołczanowe rosną przy drodze z Sesriem do Walvis Bay. Jadąc drogą C14, gdy miniesz przełęcz Kuiseb Pass, wypatruj ich po prawej stronie!

Kilka drzew rośnie w Spitzkoppe: wypatruj ich między skałami oraz przy recepcji kempingu!

W okolicy Fish River Canoyn znajdziecie kilka ciekawych drzew, najbardziej oryginalne są te rosnące przed lodge Canon Roadhouse. Niektóre wyrastają z masek malowniczych wraków aut!

Las drzew (Quivertree Forest, niedaleko Keetmanshoop) znajduje się na prywatnej farmie. Wstęp wymaga zakupu biletu, dobrą opcją jest tu nocleg (na miejscu są stanowiska campingowe i lodge) gdyż idealnym czasem na fotografowanie tych drzew jest późne popołudniowe słońce, lub miękkie poranne światło o wschodzie. Świetnie wychodzą też zdjęcia z zachodzącym słońcem oraz astrofoto!

 

Przeczytaj o niezwykłej Alei Baobabów na Madagaskarze!

---

(c) TravelPhoto.pl