Palma makalani – królowa północy

Palmy makalani są nieodłącznym elementem krajobrazu północy Namibii (królują zwłaszcza nad Kunene!), a magnesy i breloczki robione z jej orzechów są popularną pamiątką.

Krajobraz Epupa Falls z pięknymi palmami.
Krajobraz Epupa Falls z pięknymi palmami.
Samotna palma w Ovamboland.
Samotna palma w Ovamboland.

Makalani – stylowa elegantka

Gdy dociera się nad Kunene człowiek ma wrażenie, że znalazł się w zielonym raju. Wszędzie bowiem zobaczysz smukłe palmy makalani. Jej łacińska nazwa to hyphaene petersiana, po angielsku jest nazywana czasem real fan palm.

Dlaczego fan? Bo jej liście kształtem przypominają wachlarz – stąd nazwa „palma wachlarzowata”. A liście ma naprawdę spore! Gdy wiatr strącił kilka w Epupa Falls byłam pod wrażeniem ich rozmiaru! Mają nawet ponad 2 metry długości!

Gdy wyrastają są zielone, z czasem liście obumierają i odpadają od pnia, przez co niektóre drzewa wyglądają jakby miały wielkie kolce. Ale wiatr i deszcz sprawiają, że z czasem palmy mają smukłe pnie. Palmy mogą osiągnąć nawet 18 metrów, ale zwykle wyrastają na ok. 8 metrów wysokości.

Liście mają wachlarzowy kształt.
Liście mają wachlarzowy kształt.
Liść tej palmy jest ogromny!
Liść tej palmy jest ogromny!
Dół pnia z nieodpadłymi łodygami liści.
Dół pnia z nieodpadłymi łodygami liści.
Palmy królują na północy Namibii.
Palmy królują na północy Namibii.

Wyplatanie liści

Liście palmy są świetnym materiałem do wyplatania koszy i talerzy. Najpierw się je obcina, potem tnie na paski i suszy na słońcu, a następnie umieszcza w naczyniu z ciepłą wodą. Dzięki temu łatwiej będzie je skręcać.

Niekiedy do wody dodaje się barwnik z kory różnych drzew, by zabarwić liście i móc wyplatać różne dekoracyjne wzory. Wyplatanie to praca kobiet: siadają w cieniu grupkami i rozmawiając – tworzą przeróżne cudeńka. Technika jest przekazywana z pokolenia na pokolenie i wymaga sporo wprawy!

Za to potem na targu zachwycały mnie przepięknie wyplecione talerze. Mamy w domu ze dwa przywiezione z pierwszej wyprawy w 2008 roku i wciąż świetnie nam służą!

Wyplatanie wymaga wprawy.
Wyplatanie wymaga wprawy.
Stylowy koszyczek na jedzenie wypleciony z liści.
Stylowy koszyczek na jedzenie wypleciony z liści.

Roślinna kość słoniowa

Palmy makalani mają drobne orzechy (40 do 60 mm), które wiszą gronami (w ciągu roku nawet do 2000 szt na jednym drzewie!). Gdy dojrzewają zmieniają kolor. Początkowo są zielone, potem pomarańczowe aż wreszcie stają się ciemnobrązowe. To wspaniały materiał do tworzenia naszyjników, dekoracji i magnesów na lodówkę.

Orzechy makalani i zrobione z nich breloki.
Orzechy makalani i zrobione z nich breloki.
Przekrój orzecha (źródło Wikipedia)
Przekrój orzecha (źródło: Wikipedia)
Magnesy z makalani.
Magnesy z makalani.

Orzechy po obraniu z brązowej skóry mają piękny kremowy kolor. Są też bardzo trwałe – stąd nazwano je „roślinną kością słoniową. Miejscowi artyści wycinają w nich najróżniejsze wzory, a gdy trafi się turysta starają się dowiedzieć jak masz na imię.

Chwila nieuwagi i już przed tobą leży brelok z twym imieniem. I co – nie kupisz? Strategia dość dobrze się sprawdza, inna sprawa, że nie jest to bardzo droga pamiątka, a naprawdę oryginalna. I na 100% nie jest to made in China!

Ceny bywają różne, uczciwą jest 30 N$, choć zdarzało mi się słyszeć nawet i 200 N$ (jako cenę wyjściową do negocjacji)! Dla przypomnienia 1 USD = 15 N$ w styczniu 2021.

Z orzechów robi się też stylowe zasłony.
Z orzechów robi się też stylowe zasłony.

I jeszcze coś dla miłośników lokalnych trunków: z soku jest wytwarzane wino palmowe (jeszcze nie próbowaliśmy!). Natomiast mieszkańcy Ovambolandu destylują z orzechów ombike czyli tradycyjny napój.

Jeśli zatem dotrzesz na północ Namibii – koniecznie zrób sobie zdjęcia z tą piękną palmą!

Gdzie kupić rzeczy z makalani?

  • Breloczki znajdziesz na każdym targu z pamiątkami.
  • Sprzedają je też panowie w okolicy Christ Church (Windhoek), molo w Swakopmund, Jetty w Walvis Bay, Bakery Outjo i wszędzie tam, gdzie jest sporo turystów.
  • Orzechy makalani są też wykorzystywane przez lud San (Buszmeni) i Damara do tworzenia naszyjników.
  • Jeśli nie udało ci się na miejscu kupić magnesu – dostaniesz je w naszym sklepie Namib.pl
Przykładowe magnesy z naszego sklepu - prosto z Namibii!
Przykładowe magnesy z naszego sklepu – prosto z Namibii!
Rękodzieło w Grootfontein. Pan rzeźbi orzech, Ania szyje woreczek zero waste.
Rękodzieło w Grootfontein. Pan rzeźbi orzech, Ania szyje woreczek zero waste.

Zajrzyj do wpisu o welwiczji – najdziwniejszej z roślin, skarbie pustyni melonie !nara oraz o osobliwych drzewach kołczanowych.


(c) TravelNamibia.pl


Więcej o Namibii w książce naszego autorstwa:
NAMIBIA. Przez pustynię i busz. (WYDANIE 2 ROZSZERZONE)
Do kupienia w naszym sklepie internetowym NAMIB.pl!


WYDANIE 2

Dla tych którzy chcą wynająć samochód:
Poradnik NAMIBIA SELF-DRIVE (ebook)
Do kupienia w naszym sklepie internetowym NAMIB.pl!


Podoba Ci się TravelNamibia.pl?
Doceń naszą pracę stawiając nam kawę. Serdecznie dziękujemy! Postaw mi kawę na buycoffee.to